Eetstoornissen

Wat is een eetstoornis?

Mensen met een eetstoornis zijn op een geobsedeerde manier bezig met eten. Hun zelfwaardegevoel hangt sterk samen met hoe ze hun eetgedrag al dan niet kunnen beheersen.

De bekendste eetstoornissen zijn anorexia nervosa en boulimie.

Anorexia nervosa

Mensen met anorexia nervosa zijn doodsbenauwd om dik te worden. Ze hebben een vertekend lichaamsbeeld: ook al zijn ze graatmager, ze voelen zich nog steeds te dik. Daar proberen ze iets aan te doen door zo weinig mogelijk te eten en vaak ook door fanatiek te sporten en zo extra calorieën te verbruiken. Mensen met anorexia zijn extreem mager. Bij de vrouwen blijven ook vaak de maandstonden uit.

Boulimia nervosa

Mensen met boulimia nervosa hebben regelmatig last van heftige vreetbuien. Dan verliezen ze totaal de controle over zichzelf. Daarover voelen ze zich enorm schuldig en extreem waardeloos. Ze gaan braken of proberen via laxeermiddelen de opgenomen calorieën weer kwijt te geraken. Mensen met boulimie hebben doorgaans een eerder normaal gewicht of een licht overgewicht.

Levensbedreigend

Anorexia en boulimie hebben meer gemeen dan op het eerste gezicht lijkt. In beide gevallen hebben de patiénten een enorme angst om bij te komen en hun hele leven draait rond (weinig) eten. Ze zijn vervreemd van hun lichaam en proberen er op een extreme manier controle over te hebben. Ze proberen hun eetprobleem te verbergen. Daarom moeten ze voortdurend allerlei uitvluchten en leugentjes verzinnen om niet te moeten eten. Mensen met eetstoornissen geraken daardoor gemakkelijk sociaal geïsoleerd.

Anorexie en boulimie zijn levensbedreigende aandoeningen. De meeste sterfgevallen bij anorexia zijn te wijten aan zelfdoding. Een andere belangrijke doodsoorzaak zijn hartstoornissen die veroorzaakt worden door de tekorten die het lichaam oploopt door het vele braken.

Anorexia en boulimie zijn aandoeningen die typisch tijdens of kort na de puberteit ontstaan. Tien keer meer vrouwen dan mannen lijden eraan. Het is vaak ook een erg hardnekkige ziekte.

Voorheen stond de informatie over eetstoornissen op de website van Geestelijk Gezond Vlaanderen, een initiatief van het Steunpunt Geestelijke Gezondheid. Sinds begin 2021 zijn deze instanties verder gegaan onder de naam Te Gek!?

Behandeling van een eetstoornis

Eetstoornissen zijn vaak hardnekkig en het is erg moeilijk om ze zonder professionele hulp te behandelen. Mensen wachten ook vaak te lang om hulp in te roepen. Bij anorexia omdat ze zelf het probleem ontkennen, bij boulimie omdat ze er zich zo erg voor schamen.

Een behandeling verloopt meestal in fasen. Bij anorexia zal eerst gewerkt worden aan een gezond lichaamsgewicht. Daarna leren patiënten weer een gezond eetpatroon volgen. Daarnaast wordt gewerkt aan het zelfbeeld en aan vaardigheden die helpen om anders met moeilijkheden en met moeilijke emoties om te gaan.

Bij boulimie kunnen medicijnen, met name antidepressiva, helpen om de eetbuien tegen te gaan.

Sabine Peeters is de auteur van het boek 'Lief voor mijn lijf'. Ze worstelde jarenlang met een eetstoornis. Ontdek haar Reset-verhaal. 

Oorzaken van een eetstoornis

Eetstoornissen ontstaan meestal door een combinatie van psychische, sociale en biologische factoren.

Mensen met eetstoornissen hebben vaak een negatief zelfbeeld en weinig zelfvertrouwen, ze hebben schrik om afgewezen te worden en vertonen een neiging tot perfectionisme.

Eetstoornissen ontstaan doorgaans tijdens of kort na de puberteit, vaak als een reactie op de vele veranderingen in deze levensfase, die door de patiënten als angstaanjagend worden ervaren. Schokkende, ingrijpende gebeurtenissen, zoals fysiek geweld en incest, kunnen een aanleiding zijn. De westerse nadruk op een slank en mooi lichaam kan mee een rol spelen.

Een aantal ziektes, zoals suikerziekte of een depressie, kunnen de eetstoornis in de hand werken. De eetstoornis zorgt er ook voor dat het honger- en verzadigingsgevoel verstoord wordt. Dit is een extra factor die de ziekte in stand houdt.

Kun je zelf iets doen bij een eetstoornis?

Voor jezelf erkennen dat je een eetprobleem hebt en hiervoor professionele hulp gaan zoeken is extreem belangrijk. Zo verklein je de kans dat je eetstoornis uitgroeit tot een chronische aandoening die je leven tot een hel maakt.

Andere tips die je kunnen helpen:

• Hou een eetdagboek bij. Daarin schrijf je niet alleen wanneer en hoeveel je precies gegeten hebt maar ook de gedachten en gevoelens die je daarbij had. Zo krijg je meer inzicht in je eetprobleem.
• Probeer met je omgeving te praten over je eetprobleem, verstop het niet.
• Zoek contact met lotgenoten.

Heeft iemand in je nabije omgeving een eetstoornis, dan kan dit enorm belastend zijn. Enkele tips:

• Praat met die persoon over wat je is opgevallen, vertel dat je je zorgen maakt.
• Dwing de persoon nooit om te eten en controleer het eetgedrag niet. Dat werkt namelijk averechts.
• Doe samen dingen die niets met eten te maken hebben.
• Besef dat je zelf weinig kan doen om de eetstoornis te verhelpen. Spoor de persoon in kwestie wel aan om professionele hulp te zoeken.

• De lijn kwijt : behandeling van anorexia, bulimia en obesitas. - M.F. Delfos - ISBN 9789026522383
• Leven met obesitas. Werkboek. - P. Daansen - ISBN 9789031343928
• Anorexia: mijn drang om te verdwijnen. - L. Devriese -
  ISBN 9789490738068
• Tegenwicht: feiten en fabels over overgewicht. - J. Seidell.; e.a. - ISBN 9789035135772

Kinderen en jongeren:

• Vet! Kinderen over obesitas: hoe kom je eraan en kom je er vanaf? - I. Boxsem; e.a. - ISBN 9789021550275
• Anorexia nervosa in de adolescentie: groei vanuit autonomie. - F. Verheij; e.a. - ISBN 9789023247418

Ontleen deze boeken hier

Lees/bestel hier onze brochure over eetstoornissen