Geestelijk gezond in coronatijden 6 - Dirk De Wachter

We mogen niet zoenen, dus zoomen we maar.

Bang is hij niet, maar raar voelt hij zich des te meer. Psychiater Dirk De Wachter mist vooral de nabijheid van mensen. Ondanks alle miserie zoekt en vindt hij troost in schoonheid en humor.

Hoe voelt u zich?

Ça va. Ik panikeer niet, maar voel me wel raar. Psychiater of niet, het niet nabij zijn van mensen valt me zwaar. Ik heb veel telefoons en videoconferenties. Niet makkelijk, want ik voel me een kluns wat dat betreft. Ik zie iedereen op het scherm, zelfs mijn eigen kinderen. Wel, ik heb daar een unheimlich gevoel bij. Als het nog lang duurt is het ambetant'¦

Welk gevoel heeft de overhand?

Angst heb ik niet en ik heb zo veel om mijn hoofd dat ik me niet kan vervelen. Maar ik heb er wel een raar gevoel bij, het is allemaal onwezenlijk. Gelukkig knikken de mensen op straat elkaar meer dan anders vriendelijk toe. Maar mensen niet van dichtbij in de ogen te kunnen kijken, is lastig. Het is iets waar ik nochtans altijd voor pleit. Dat wringt vandaag allemaal een beetje.

"Zodra de virologen zich terugtrekken in hun labo"s om een vaccin te ontwikkelen, zullen de psychiaters uit hun kot moeten komen om de verbinding tussen mensen te herstellen."

Kijkt u nu anders naar de wereld dan vroeger? Hoe dan?

Anders niet. Maar ik voel me wel bevestigd in de overtuiging dat in moeilijke tijden verbinding, zorg en solidariteit heel erg aanwezig zijn. Dat doet me plezier. De meeste mensen deugen inderdaad, zoals Rutger Bregman beweert. Anderzijds wil ik ook niet naïef zijn: als dit te lang duurt, kunnen de egocentrische trekjes van de mens komen bovendrijven. Maar voorlopig doen wij het goed. Er zijn geen ongeregeldheden of rellen, we gedragen ons behoorlijk. Mijn gunstig mensbeeld wordt bevestigd. Zodra de virologen zich terugtrekken in hun labo"s om een vaccin te ontwikkelen, zullen de psychiaters uit hun kot moeten komen om de verbinding tussen mensen te herstellen. Dat wordt veel werk.

Ontwikkelt u nieuwe gewoontes? Welke?

Ik moet wel! Ik doe veel met Zoom. We mogen niet zoenen, dus zoomen we maar. Ik hang hele dagen aan de telefoon. Normaal doe ik dat niet graag, maar vandaag kan het niet anders. Ik bazuin overal rond dat mensen nu contact moeten nemen met elkaar, bellen, skypen, whatsappen, alles is goed. Ik doe het zelf ook met mijn kinderen. Gelukkig mag ik mijn vrouw nog vastpakken, anders zou ik niet weten waar kruipen.

Wat verandert corona aan uw manier van werken?

We hebben ons goed georganiseerd. Een dikke pluim voor de leidinggevenden, het ziekenhuis en de universiteit: ze nemen het goed in handen. Ik heb een dagcentrum en een voorziening voor beschut wonen: wij zijn telefonisch nauw in contact. Onze patiënten doen het zeer goed: er is niemand die helemaal uit balans is. We zorgen ervoor dat ze medicatie, eten en drinken hebben. Een totaal andere manier van werken, maar voorlopig lukt het wel.

"Nabijheid, lichamelijkheid, elkaar in de ogen zien, de handen schudden, knuffelen: het zijn wezenlijke dingen voor mensen."

Welke voornemens maakt u zich voor na de coronatijd?

Ik ben onlangs 60 geworden, mijn vrouw is binnenkort jarig. We hadden een groot feest gepland, maar dat kan helaas niet doorgaan. We willen na corona, wanneer dat ook mag zijn, met al onze vrienden die feestelijkheden met uitgesteld relais doen. We gaan dan, meer dan anders nog, elkaar eens goed vastpakken. Bewuster en met meer goesting en motivatie dan ooit tevoren. Nogmaals: nabijheid, lichamelijkheid, elkaar in de ogen zien, de handen schudden, knuffelen: het zijn wezenlijke dingen voor mensen. Ik ondervind het zelf aan den lijve, maar hoor het ook in mijn omgeving.

Wat mist u nu het meest?

Het directe menselijke contact. Mijn patiënten een hand geven, ik vind dat wezenlijk. Als mensen verdrietig zijn, wil ik ook wat dichterbij zitten.

"Onnozel doen is typisch Belgisch. Ik denk dat we die eigenschap vandaag ten volle moeten benutten. "

Is er nog plaats voor schoonheid of humor in uw leven?

Absoluut. Ik het geluk veel kunstenaars en kunstliefhebbers te kennen. Ik krijg massaal filmpjes. Zo zijn er mensen die de Cello Suites van Bach gespeeld hebben. Rudolf Werthen, een groot muzikant, bezorgt me opnames van muziekstukken. Mijn goede vriend Daan Vandewalle speelt elke dag in het concertgebouw van Brugge pianomuziek. Ik heb geen gebrek aan een input van schoonheid, al blijft het virtueel. Ik neem me voor om na de coronatijd rond te dwalen in de straten van Parijs en in de musea de kunstwerken van nabij te bekijken. Ook humor helpt. Als ik toch één tip mag geven: neem uw VOD. Daarmee bedoel ik: Verantwoord Onnozel Doen. Dat is één van de belangrijkste dingen die je in deze lastige tijden van miserie kunt doen. Onnozel doen is typisch Belgisch. We zijn een volk dat door generatielange overheersingen geleerd heeft van in lastigheid te overleven. Met humor, surrealisme en dadaïsme slagen we erin een soort Kamagurkistan te creëren waarin we in alle zwaarte lichtheid kunnen brengen. Ik denk dat we die Belgische eigenschap ten volle moeten benutten. Doe onnozel, maar binnen de grenzen van het aanvaardbare. Ik krijg de meest hilarische filmpjes: het wérkt! Ik wil de mensen aanmoedigen. Je mag de filmpjes ook naar mij sturen, ik vind dat plezant. Humor, lichtheid, belachelijkheid en spontane zottigheden moeten we koesteren als nooit tevoren.

Dirk De Wachter is psychiater-psychotherapeut en diensthoofd systeem- en gezinstherapie aan het Universitair Psychiatrisch Centrum van de K.U.Leuven, campus Kortenberg. Hij is opleider en supervisor in de gezinstherapie in verschillende centra in binnen- en buitenland. 

©Leen Wouters Fotografie