Geestelijk gezond in coronatijden 29 - dichter Peter Theunynck

Met mijn 89-jarige moeder ben ik beginnen te videochatten : de eerste keer zag ik alleen haar douchekapje.

Zodra de zon schijnt, begint de jachthond in Peter Theunynck te kwispelstaarten. De dichter/biograaf (her-)ontdekt de mooie stukjes natuur in Antwerpen.

"We moeten de Machu Picchu of de Taj Mahal gezien hebben, maar lopen achteloos voorbij aan al de schoonheid die vlakbij voor het grijpen ligt."

Hoe voelt u zich?

Vrij goed eigenlijk. Ik probeer iedere dag de nodige kilometers te wandelen, te lopen of te fietsen. Dat heb ik nodig om in balans te blijven. Meer nog dan anders legt mijn geest in deze coronatijden mijlen en mijlen af en de jachthond in mij schreeuwt om te mogen volgen. Dan trek ik mijn loop- of wandelschoenen aan en ga ik naar buiten om hem uit te laten. De weergoden hebben ons wekenlang verwend. Zodra ik de zon zie, begint die innerlijke hond al te kwispelen.

Welk gevoel heeft de overhand?

Het is heel dubbel. Ik geniet enerzijds van de rust die over de wereld is neergedaald: minder auto"s, minder vliegtuigen, minder drukte, minder verplichtingen,'¦ Eindelijk tijd voor zaken die ik voor me uit geschoven had. In die zin is de coronatijd een geschenk. Anderzijds besef ik dat er een andere kant van de medaille is: mensen die dag en nacht vechten voor hun leven of dat van anderen, mensen die eenzaam sterven, die geen luisterend oor meer vinden voor hun problemen of de omhelzing missen die hen anders op de been houdt.

Kijkt u nu anders naar de wereld dan vroeger? Hoe dan?

Nog meer dan vroeger denk ik dat we het leven enigszins anders zouden moeten aanpakken, dat we van de gejaagdheid van het bestaan verlost zouden moeten zien te geraken. We werken ons te pletter om ons dan ter ontspanning vast te rijden in de file naar de kust of het zuiden, om ons met pak en zak te haasten naar de luchthaven om daar weer aan te schuiven bij het inchecken, het boarden, enz. We moeten de Machu Picchu of de Taj Mahal gezien hebben, maar we lopen achteloos voorbij aan al de schoonheid die vlakbij voor het grijpen ligt. Ik was vorige week intens gelukkig toen ik al wandelend langs de Kapellei in Mortsel drie huizen van de architect Flor van Reeth ontdekte. Als we eens vaker stil zouden staan bij wat ons echt gelukkig maakt, komen we er misschien achter dat het een stuk simpeler kan.

Ontwikkelt u nieuwe gewoontes? Welke?

Ja, dit is een tijd voor nieuwe rituelen. Mijn vrouw en ik houden stoep- of voordeurgesprekken met onze dochters en met vrienden die in de buurt wonen, rekening houdend met de nodige social distancing natuurlijk. Af en toe wandelt er dan iemand door onze gesprekken heen, maar dat hindert niet. De kleinkinderen geven we nu voetjes en we lezen boekjes voor via de smartphone, via whatsapp en YouTube. We worden er steeds beter in. Met mijn 89-jarige moeder ben ik beginnen te videochatten via Messenger. De eerste keer zag ik alleen haar douchekapje. Ondertussen weet ze dat ze de tablet niet plat op tafel mag leggen, maar hem rechtop moet zetten! Elke avond na het eten lossen mijn vrouw en ik een Karels Crypto op. Die cryptogrammen verschijnen elke zaterdag (en in nu ook op woensdag) in De Standaard. Via mijn digitale abonnement kon ik nog tientallen oude crypto"s downloaden. Ook het straatapplaus kleurt onze dag. Dan zwaaien we even naar alle buren die dat ritueel nu al een paar weken dapper volhouden.

"Humor maakt dat we kunnen lachen met de dingen waar we normaal om zouden moeten huilen."

Wat verandert corona aan uw manier van werken?

Als freelance tekstschrijver en auteur werk ik al jarenlang van thuis uit. Ook voor mijn taak bij de KANTL in Gent hoef ik meestal niet fysiek in de Arteveldestad te zijn. De home office is dus niets nieuws voor mij. Alleen het Zoomen of Jitsi"en is er nu bijgekomen. Videoconferenties vind ik vaak vermoeiender dan gewone vergaderingen. En de technologie hapert soms, zodat iemand net uit het beeld verdwijnt als je een belangrijk onderwerp aansnijdt. Wat mijn optredens betreft is er natuurlijk wel wat veranderd. In maart en april waren er een aantal vertelvoorstellingen gepland van het boek Mijn oma is kwijt, dat ik samen met Lies Van Gasse maakte. Het gaat over een meisje van tien dat ontdekt dat haar oma dement wordt. We zouden die voorstellingen in rusthuizen spelen voor een publiek van lagereschoolkinderen en bejaarden. Al snel werd duidelijk dat zoiets voor lange tijd niet meer zal kunnen. Ondertussen blijf ik schrijven en werkte ik mee aan nieuwe initiatieven zoals Gedichtenkrans (gedichten voor mensen die aan corona overleden) en Dichters van Wacht.

Welke voornemens maakt u zich voor na de coronatijd?

Ik zou mij nog minder druk willen maken over alledaagse zaken en nog bewuster willen genieten van al het mooie in het leven. Maar dat zeg ik na elke schokkende gebeurtenis, maar al snel raken die goede voornemens toch weer ondergesneeuwd. Verder zou ik nog meer mijn best willen doen om mensen te helpen overtuigen dat we zorg moeten dragen voor onze planeet. Die zit op zijn tandvlees en wij daardoor ook natuurlijk. We moeten er gewoon meer moeite voor doen. Dat loont op termijn. Ik heb ook een paar heel concrete voornemens voor na de quarantaine: snel weer bij mijn moeder op bezoek gaan, familie en vrienden ontvangen, alle filosofieboeken uit de Permekebibliotheek lezen en een nieuw boek schrijven.

Wat mist u het meest?

De knuffels van mijn kleinkinderen. Zij steken altijd spontaan hun armpjes naar je uit en het is echt vreselijk om hen nu op afstand te moeten houden. De etentjes met familie en vrienden mis ik ook erg. Ze zijn de peper en het zout in het leven.

Is er nog plaats voor schoonheid en humor in uw leven?

Voor schoonheid is er altijd plaats. Nu misschien nog meer dan anders. Ik heb net iets meer tijd gehad om te lezen en ontdekte weer prachtige verzen en romans die ik nog niet kende. Op de televisie leidde een curator me rond door de Van Eycktentoonstelling, waarvan ik dacht dat ik ze nooit nog te zien zou krijgen. Ik zag een paar geweldige Zweedse series, met knappe verhaallijnen en charismatische personages die worstelen met levensechte problemen. Ik ontdekte mooie stukjes natuur in de omgeving van Antwerpen en ik dacht: meer van dat. Met minder auto"s, minder lawaai en veel meer groen zou Antwerpen een sublieme stad kunnen worden. En stel je even voor dat het Rivierenhof een stilteplek werd'¦ Ook voor humor sta ik altijd open. Elke dag komt er via whatsapp wel een grappig filmpje of bericht binnenwaaien. Fijn dat we dat allemaal met elkaar delen. Humor maakt dat we kunnen lachen met de dingen waar we normaal om zouden moeten huilen.

Peter Theunynck is dichter, biograaf en prozaschrijver (zie www.petertheunynck.be). Begin 2020 werd hij de vaste secretaris van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren (KANTL).