Geestelijk gezond in coronatijden 27 - zorgmanager Lies Clerx

Er vallen ballen op de grond, ja. Maar dat is helemaal ok.

Brandjes hier en nu blussen: dat is zorgmanager Lies Clerx ten voeten uit. De uitslaande brand die corona is, zette haar en het psychiatrisch ziekenhuis waar ze werkt, in vuur en vlam. Het positieve? Er wordt enorm goed voor elkaar gezorgd.

Hoe voel je je?

Afhankelijk van wanneer je mij die vraagt stelt, durft het al eens te variëren, maar meestal luidt het antwoord 'meer dan prima'. We komen niets te kort, mijn naasten zijn vandaag relatief gezond en ik mag elke avond thuiskomen in een warm nest. Het is professioneel en privé al heftig geweest en bij momenten nog .. maar het is behapbaar, ook omdat het voor iedereen zo is, en we allemaal op één of andere manier buiten onze comfortzone moeten treden. We lopen allemaal dezelfde marathon, en die 'gedeelde smart' maakt het wat draaglijker en geeft mij ook moed.

Welk gevoel heeft de bovenhand?

Op dit moment lijkt het gevoel van "in een slechte Netflixreeks verzeild te zijn" een beetje naar de achtergrond verdwenen te zijn. De werkdagen lijken nog steeds in elkaar over te lopen en voelen soms aan als een eindeloze rit op een carrousel. Een carrousel waar ik "s ochtends wanneer ik naar het ziekenhuis vertrek op stap, en waarbij de molen sommige dagen in volle crisissituatie wel heel hard begint te draaien (en een hoofd en lijf die regelmatig lustig mee in overdrive gaan). Maar tegelijk ook eentje waarbij ik "s avonds van de carrousel mag afstappen (mag, ja).. en weer thuiskom in mijn veilige haven. En akkoord, met een man die naast zijn bedrijf ook onze drie kinderen in leven probeert te houden, lijkt die veilige haven "s avonds vaak eerder op een strand dat net door een tsunami is overspoeld, maar ook daar proberen we door te kijken. In de zoektocht om én moeder én partner én dochter én zorgmanager én leerkracht én poetsvrouw én én én te moeten zijn, vallen er al eens wat ballen op de grond, en dat is echt helemaal ok, dat hoort erbij. Dus als ik er een gevoel moet kiezen dan zal het strijdlust zijn, op alle fronten.

"De huidige situatie dwingt ons allen om het leven over een andere boeg te gooien. We verdienen dus allemaal een applaus."

Kijk je nu anders naar de wereld dan vroeger? Hoe dan?

Corona zet ons toch een andere bril op, eentje die onze blik op z"n zachtst gezegd verruimt. Vele zaken die eerst vanzelfsprekend waren, vallen plots weg. Dat geeft ons de kans het één en ander te herdefiniëren. Vooral en niet in het minst de essentie van het leven, dát waar het '“als het erop aankomt- écht om draait. Ik denk maar aan de kleine gesprekjes wanneer ik de kinderen ophaalde bij mijn ouders, een spontaan bezoekje van vrienden, samen een ijsje gaan eten na een fietstochtje'¦ In deze tijd merk je ook hoe onlosmakelijk alles verbonden is en hoe zo"n virus als corona een heel land (wereld) op zijn kop kan zetten. De lokale kruidenier, de meest kwetsbare patiënt, de eenzame oudere, de multitaskende leerkracht, de scholier die zich verloren voelt, de zorgverlener in spreidstand, de alleenstaande ouder, .. de huidige situatie dwingt ons allen om het leven over een andere boeg te gooien. We verdienen dus allemaal een applaus.

Ik voel in het verlengde daarvan ook meer dan ooit de nood om ons eigen welzijn en dat van onze naasten niet uit het oog te verliezen, niet tijdens deze crisis maar vooral ook niet daarna. We mogen en moeten bezig zijn en nadenken over de heropstart van ons land, en daar maakt de economie absoluut een groot deel van uit.. maar het (mentale) welzijn van diezelfde burgers die de economie laten draaien, moet meegenomen worden in deze oefening. Als straks de covid-gerelateerde somatische zorgen wat gaan liggen, en de wereld opnieuw ontwaakt, dán gaat de mentale impact van deze crisis pas echt voelbaar zijn. Niet alleen bij de kwetsbaren en bij de zorgdragers: de ganse bevolking zal mentaal naar adem moeten happen. Ik hoop vurig dat wij, op het vlak van geestelijke gezondheid, dan op evenveel zuurstof kunnen rekenen.

"Er wordt enorm goed voor elkaar gezorgd."

Wat verandert corona aan je manier van werken?

Professioneel ben ik in een stroomversnelling terecht gekomen. Ik werk nog maar sinds 1 december in Asster, na een carrière in de farmaceutische industrie. Welgeteld drie maanden heb ik me "rustig" kunnen inwerken als transmuraal zorgmanager en toen kwam in een spoedcursus crisismanagement terecht. Qua persoonlijke groei is dit immens, en dat geeft me ondanks alle uitdagingen op de werkvloer ook heel veel energie. Zelf ben ik verantwoordelijk voor twee clusters met telkens vier afdelingen binnen volwassenen-en ouderenpsychiatrie. Het gaat om zowat 200 personeelsleden waarvoor je direct en indirect mee het beleid bepaalt. Door de crisis kreeg ik de kans om hen in sneltempo te leren kennen, en vice versa. De drive, passie en motivatie bij de collega"s is enorm. Ik ben van nature uit iemand die graag én liefst snel alle brandjes blust. Als dan ineens het kot in de fik staat moet je dat idealisme van alles onder controle te hebben en houden durven loslaten'“ dus dat is flink wennen, maar tegelijk ook een enorme levensles. En aan het einde van de dag zie ik ook vooral dat we ieder op onze eigen manier "de weg naar huis" terugvinden. Collega"s, patiënten, vrienden, familie. Dat we in verbinding blijven treden met elkaar via alle mogelijke kanalen, elkaar proberen te ondersteunen waar mogelijk, op manieren die eerder ondenkbaar leken. Dat maakt me binnen elke rol die ik vandaag vervul, maar zeker in de hoedanigheid van zorgmanager binnen ons psychiatrisch ziekenhuis, erg nederig, dat ik daar deel van kan en mag uitmaken. De rangen sluiten zich, shifts worden overgenomen, men vliegt uit naar een andere afdeling, naast de psychiatrische zorgen steekt men ook somatisch een tandje bij, families worden op een andere manier betrokken bij de zorg '¦ en de psychiatrie lijkt in een sneltempo te digitaliseren. Kortom: er wordt enorm goed voor elkaar gezorgd. Dat geeft me moed, nu in tijden van volle corona crisis maar ook daarna. 

Welke voornemens maak je je voor na de coronatijd?

Vóór corona leefden Fre en ik, als persoon, als koppel, als gezin in overdrive.. op alle vlakken. Onze weekends stonden overvol en ons leven planden we van reis naar reis. Nu de stekker uit die wanderlust is getrokken, herontdekken we de geneugten van gewoon thuis zijn, onder ons .. in onze kleine warme bubbel. Door het gemis van onze dierbaren voelen we ook dat dát is waar ons hart echt ligt en gaan we vast die kleine momentjes met vrienden en familie hierna nóg meer koesteren.

Wat mis je nu het meest?

Het gewone leven, en dan vooral en zonder enige twijfel het contact met vrienden en familie. Mijn schoonouders wonen 100 kilometer hiervandaan en zijn dus enkel digitaal bereikbaar. Mijn eigen ouders wonen in het verlengde van onze tuin (of wij in de hunne ;-)) '“ en zij lopen wel eens langs met verse soep of een ovenschotel. Maar zelfs dan breekt ons hart: de kinderen die omie en opa in de armen willen vliegen, zij die niet liever zouden doen dan hen plat te knuffelen'¦ het kan en mag niet. Het voelt zo onnatuurlijk en vervelend, en het duurt te lang. De grootouders missen ook een stuk van hun 'klein zijn', vooral van de jongste die sinds kort in sneltempo ontwikkelt.. een tijd die nooit terugkomt, ook voor hen niet. Daarnaast mis ik ook de voorspelbaarheid, het planbare stuk van het leven. Het open einde op privé (scholen, reizen,..) en professioneel vlak leidt soms tot extra kopzorgen, maar gelukkig verschuift onze focus wel weer heel snel naar dat wat we wél nog allemaal hebben en waar we meer dan ooit dankbaar mogen voor zijn.

Is er nog plaats voor humor en/of schoonheid in je leven?

Er zal altijd plaats zijn voor humor, en zeker in crisis. Ik heb zelfs meer dan ooit het gevoel dat humor vandaag de 'energy shots' zijn die we nodig hebben om deze marathon te kunnen lopen. Zelfs de meest ernstige crisisvergadering of hoog opgelopen familiale onenigheid kan met een vleugje humor nieuw zuurstof worden ingeblazen. Schoonheid vind ik nu meer dan ooit in de kleine dingen'¦ De kindjes die mij met open armen ontvangen na een ganse dag van huis, een korte babbel met een buur of mijn ouders op straat, nieuwe mini ritueeltjes (zoals met z"n allen in de zetel voor het nieuws van 19u), ons "corona drankje", '¦ Omdat dat plots het enige is wat nog rest.. en dat dat nooit meer vanzelfsprekend mag worden, en mag wennen.

Lies (37) is transmuraal zorgmanager in het Psychiatrisch Ziekenhuis Asster (Sint-Truiden). Ze woont samen met haar man Frederik (33) en hun drie kindjes Marie-Lou (9), Maurice (7) en Jacques (2). Naast haar fulltime job probeert ze thuis alle ballen in de lucht te houden, en er vrede mee te nemen wanneer dat niet lukt. Genieten van en met elkaar staat centraal, in eigen huis en tuin, maar ook graag de oceaan over. Naast reizen is ze bezeten door alles wat met interieur, kinderkleding, sushi en social media te maken heeft.